W związku z rozbieżnościami na gruncie wykładni i
stosowania przepisów prawa podatkowego
podatnicy mają możliwość uzyskania urzędowych interpretacji tychże przepisów. Funkcjonują przy
tym dwa rodzaje interpretacji podatkowych: ogólne
oraz indywidualne. Interpretacja ogólna jest
pismem Ministra Finansów zawierającym wykładnię
przepisów prawa podatkowego na tle zaistniałych
rozbieżności powstałych wskutek stosowania tych
przepisów przez podległe mu organy podatkowe. W
doktrynie wskazuje się, że interpretacje ogólne tak
naprawdę nie są wiążące dla nikogo – ani dla
organów podatkowych, ani dla podatników,
płatników i inkasentów. Wykładnia urzędowa nie
może być bowiem podstawą decyzji podatkowych
wobec obywateli i innych podmiotów prawa.
Jednakże zastosowanie się do niej przez podatnika,
chociaż nie ma on formalnie takiego obowiązku,
powoduje objęcie go ochroną prawną tylko z tego
względu, że postępował w zaufaniu do stanowiska
wyrażonego w interpretacji urzędowej. Podobny
skutek występuje w przypadku nieuwzględnienia tej
interpretacji w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej
przez organ podatkowy. Interpretacje indywidualne
natomiast są aktami wydawanymi odpłatnie przez
Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej,
zawierającymi wykładnię przepisów prawa
podatkowego w indywidualnym stanie faktycznym
lub zdarzeniu przyszłym dotyczącym bezpośrednio
wnioskodawcy. Celem instytucji indywidualnej
interpretacji podatkowej jest złagodzenie ryzyka
związanego z realizacją przez podatnika czy
płatnika praw i obowiązków wynikających z ustaw
podatkowych, zwłaszcza obowiązku samoobliczenia
i wpłacenia należnego podatku. Z istoty
interpretacji wynika, że nie rodzi ona dla
zainteresowanego wiążących skutków prawnych.
Zastosowanie się do interpretacji zależy od woli
zainteresowanego. Co istotne, dla objęcia ochroną
wynikającą z interpretacji podatkowych kluczowe
są tożsamość stanu faktycznego/zdarzenia
przyszłego przedstawionego we wniosku oraz tego,
który zaistniał w rzeczywistości, jak również
wypełnienie przez zainteresowanego obowiązków,
które wynikają z treści udzielonej interpretacji.
Zatem indywidualna interpretacja podatkowa daje
ochronę temu, kto o nią wystąpił, i to pod
warunkiem, że się do niej zastosuje. Takiej ochrony
podatnik nie może natomiast wywodzić z
interpretacji udzielonej na wniosek swego
kontrahenta. W przypadku interpretacji ogólnych możliwość zastosowania się do interpretacji ma
każdy podmiot znajdujący się w sytuacji opisanej w
interpretacji. Ochrona prawna wynikająca z
interpretacji podatkowych wiąże się z konstrukcją
zasady nieszkodzenia (art. 14k–14m Ordynacji
Podatkowej), której zakres stosowania jest dosyć
wąsko ujmowany. Ochrona prawna podmiotu
korzystającego z interpretacji ogólnej, a także
adresata interpretacji indywidualnej powoduje, że
w zakresie związanym z zastosowaniem się do
interpretacji, która uległa zmianie, której
wygaśnięcie stwierdzono, lub interpretacji
nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy
podatkowej, nie wszczyna się wobec nich
postępowania w sprawach karnych skarbowych,
postępowania wszczęte w tych sprawach umarza się
oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę. Osoby te są
jednak, co do zasady, zobowiązane do zapłaty
podatku – gdyż obowiązek podatkowy wynika z
mocy prawa, którego interpretacja nie zmienia.
Jednakże w pewnych wypadkach funkcja
gwarancyjna interpretacji podatkowych
obejmowała będzie także zwolnienie z podatku –
dotyczyć to będzie sytuacji, w której interpretacja
była powodem podjęcia przez konkretny podmiot
określonych czynności kształtujących stan
faktyczny. Taki zaś wpływ interpretacji na
nieprawidłowe wykonanie zobowiązania możliwy
będzie wówczas, gdy zdarzenie będące
przedmiotem interpretacji nie wystąpiło jeszcze w
momencie opublikowania interpretacji ogólnej lub
doręczenia interpretacji indywidualnej. Muszą być
zatem spełnione następujące warunki:
zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w
wyniku zastosowania się do interpretacji, która
uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej
w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej oraz skutki
podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu
odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem
interpretacji, miały miejsce po opublikowaniu
interpretacji ogólnej albo po doręczeniu
interpretacji indywidualnej.
Ochrona prawna wynikająca z interpretacji
podatkowych nie obowiązuje w razie stwierdzenia
przez organ podatkowy już po wydaniu
interpretacji, że stan faktyczny lub zdarzenie
przyszłe będące przedmiotem tej interpretacji jest elementem czynności będących przedmiotem
decyzji wydanej w zakresie unikania opodatkowania
lub decyzji wydanej w związku z wystąpieniem
nadużycia prawa, bądź też czynności mogących być
przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem
środków ograniczających umowne korzyści.
MILLER CANFIELD
W. BABICKI, A. CHEŁCHOWSKI I WSPÓLNICY SP.K.
ul. Batorego 28-32
81-366 Gdynia
Tel. +48 58 782-0050
Fax +48 58 782-0060
gdynia@pl.millercanfield.com
ul. Nowogrodzka 11
00-513 Warszawa
Tel. +48 22 447-4300
Fax +48 22 447-4301
warszawa@pl.millercanfield.com
ul. Skarbowców 23a
53-125 Wrocław
Tel. +48 71 780-3100
Fax +48 71 780-3101
wroclaw@pl.millercanfield.com
Zastrzeżenie: Niniejsza publikacja została przygotowana dla klientów i współpracowników kancelarii Miller Canfield. Ma ona na celu jedynie
przedstawienie streszczenia niektórych wydarzeń prawnych z wybranych dziedzin prawa. Z tego powodu informacje zawarte w niniejszej publikacji nie
powinny stanowić podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji dotyczącej określonego kierunku działania. Informacje te nie mogą też być traktowane
jako porada prawna ani nie zastępują szczegółowej opinii prawnej w konkretnej sprawie. W każdym przypadku należy skorzystać z usług doradców
prawnych w celu weryfikacji, czy odpowiednie przepisy prawa mają zastosowanie do określonej sytuacji.