Opracowany przez Ministerstwo Gospodarki pakiet ustaw poświęconych tematyce energii, w tym w szczególności nowa ustawa Prawo energetyczne (dalej „Nowe Prawo Energetyczne”), to odpowiedź Polski na tzw. unijny „trzeci pakiet energetyczny”, tj. dyrektywę nr 2009/72/WE dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej, dyrektywę nr 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, rozporządzenie (WE) nr 713/2009 ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki i rozporządzenie (WE) nr 714/2009 w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej.
Zgodnie z Nowym Prawem Energetycznym, z obecnie obowiązującej ustawy wyłączone zostaną regulacje dotyczące gazu ziemnego oraz odnawialnych źródeł energii, co – jak spodziewa się ustawodawca, pozwoli na usystematyzowanie oraz zoptymalizowanie rozwiązań w takim wyłączonym zakresie. Zasadnicze nowości dotyczyć będą natomiast systemu wsparcia dla producentów tzw. zielonej energii (w przeważającej mierze określonego w ustawie o odnawialnych źródłach energii), systemu inteligentnych sieci oraz systemu ochrony wrażliwych odbiorców energii elektrycznej.
Planowane zmiany systemu wsparcia odnawialnych źródeł energii mają zmierzać ku dalszemu zwiększaniu udziału energii odnawialnej w ogólnej ilości energii wytwarzanej. Sprzyjać temu ma zapewnienie pierwszeństwa w świadczeniu usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii czy też nałożenie na operatora systemu przesyłowego i dystrybucyjnego obowiązku odbioru energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii.
Nowe Prawo Energetyczne wdraża także system tzw. inteligentnego opomiarowania, który w założeniu prowadzić ma do poprawy poziomu bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz zwiększenia efektywności i racjonalizacji zużycia energii. W tym też celu na operatora systemu dystrybucyjnego nałożono obowiązek zainstalowania u każdego z jego odbiorców tzw. liczników inteligentnych służących do pomiaru energii elektrycznej i przekazywania informacji pomiarowych za pomocą systemu teleinformatycznego. Liczniki takie mają być instalowane na koszt danego operatora.
Planuje się także wprowadzenie systemu wsparcia dla odbiorców wrażliwych, tak aby położyć kres zjawisku ubóstwa energetycznego. Taki wrażliwy odbiorca energii otrzyma rachunek za energię elektryczną pomniejszony o kwotę ryczałtu ustalaną w oparciu o próg zużycia energii elektrycznej oraz przy uwzględnieniu liczebności danego gospodarstwa domowego. Natomiast przedsiębiorstwu energetycznemu, które wystawiło rachunek za energię elektryczną przy uwzględnieniu takiego ryczałtu, służyć będzie prawo do otrzymania z tego tytułu rekompensaty z budżetu państwa.
Nowe Prawo Energetyczne zmodyfikuje również dotychczasowe reguły funkcjonowania rynku energii począwszy od zmian w definicji operatora systemu przesyłowego i dystrybucyjnego oraz w zakresie zasad przyłączania do sieci (w tym co do wnoszenia zaliczek na poczet opłaty za przyłączenie), a kończąc na wprowadzeniu nowych zasad ustalania cen zakupu energii uwzględniających uzasadnione koszty efektywnego wykonywania zadań przez
danego operatora oraz obliczanych w taki sposób, aby koszty zużycia, modernizowania i dywersyfikacji źródeł energii nie były w całości przerzucane na jej odbiorców. Na dzień dzisiejszy projekt znajduje się na etapie konsultacji społecznych, zatem proponowane rozwiązania mogą jeszcze ulec zmianie.