W dniu 18 stycznia 2015 weszła w życie ustawa z dnia 10 czerwca 2014 roku o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy – Kodeks postepowania cywilnego. Nowelizacja wprowadza istotne zmiany w polskim prawie konkurencji, w tym w zakresie odpowiedzialności osób zarządzających przedsiębiorstwami z tytułu naruszenia niektórych ograniczeń ciążących na przedsiębiorcach.
Przede wszystkim należy wskazać, że nowelizacja wprowadza osobistą odpowiedzialność osób zarządzających przedsiębiorcą za naruszenie przez przedsiębiorcę zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję.
Podstawą odpowiedzialności jest naruszenie przez przedsiębiorcę takiego zakazu na skutek umyślnego działania lub zaniechania osoby zarządzającej przedsiębiorcą. Nowelizacja wprowadza także ustawową definicję osoby zarządzającej, przez którą należy rozumieć kierującego przedsiębiorstwem, w szczególności osobę pełniącą funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy. Co istotne, osobista odpowiedzialność osoby zarządzającej przedsiębiorcą może być rozważana jedynie w przypadku naruszenia przez przedsiębiorcę zakazu porozumień ograniczających konkurencję.
Nowelizacja nie przewiduje natomiast zmian w zakresie zasad odpowiedzialności za nadużycie pozycji dominującej oraz naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. Kara pieniężna dla osoby zarządzającej przedsiębiorcą w opisanej wyżej sytuacji może zostać nałożona w wysokości do 2 mln złotych.
Za istotne należy też uznać zmiany w zakresie karania za zawarcie porozumienia ograniczającego konkurencję. W nowym stanie prawnym Ustawodawca przewidział możliwość odstąpienia od wymierzenia kary dla przedsiębiorców biorących udział w takim porozumieniu po spełnieniu przesłanek wskazanych w ustawie, w szczególności w przypadku złożenia odpowiedniego wniosku jako pierwszy z uczestników porozumienia. Co więcej, jeśli zgodnie z nowymi przepisami przedsiębiorca nie spełnił wskazanych warunków i w związku z tym nie uzyskał odstąpienia od wymierzenia kary za zawarcie omawianego porozumienia, wówczas istnieje możliwość obniżenia wymierzanej kary, jeżeli przedstawił dowód mający znaczenie dla rozpatrywanej sprawy, którego Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotychczas nie posiadał. Jeżeli zaś we wskazanej sytuacji przedsiębiorca ujawni wskazanemu wyżej organowi informacje na temat innego, nieznanego dotychczas porozumienia, wówczas może skorzystać z możliwości odstąpienia od wymierzenia kary w tym nowym postępowaniu.
Zmiany dotyczą również postępowania w sprawie koncentracji przedsiębiorców. W szczególności należy zauważyć, że w nowym stanie prawnym jednolita procedura zgłoszenia zamiaru koncentracji została zastąpiona procedurą składającą się z dwóch etapów – I etap, trwający 1 miesiąc, przeznaczony na sprawy niebudzące większych wątpliwości oraz II etap, trwający dodatkowe 4 miesiące, przeznaczony na sprawy szczególnie skomplikowane. Ponadto rozszerzony został katalog koncentracji podlegających wyłączeniu. Istotne praktyczne znaczenie będzie miała wprowadzona wskazaną wyżej nowelizacją możliwość utajnienia decyzji w sprawie wyrażenia zgody na dokonanie koncentracji w części dotyczącej terminu spełnienia przez przedsiębiorców dokonujących koncentracji warunków wskazanych w decyzji.
Nowelizacja wprowadza również szereg zmian wzmacniających pozycję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Warto zwrócić uwagę w szczególności na możliwość podania do publicznej wiadomości informacji o szczególnie uzasadnionym podejrzeniu, że dany przedsiębiorca dopuszcza się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów jeszcze przed formalnym zakończeniem postępowania. Wśród szeregu innych zmian wprowadzonych nowelizacją warto również odnotować, że istotnemu wydłużeniu uległ termin, w którym może być wszczęte postępowanie w sprawie praktyk ograniczających konkurencję – w aktualnym stanie prawnym postępowanie antymonopolowe we wskazanej wyżej sprawie nie może być wszczęte dopiero w sytuacji, gdy od końca roku, w którym zaprzestano ich stosowania, upłynęło 5 lat.