Szukaj

Publikacje

OPŁATA ZA BRAK SIECI DEMONTAŻU POJAZDÓW NIE NARUSZA KONSTYTUCJI

W dniu 9 lipca 2012 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, w którym odniósł się do problematyki zgodności z Konstytucją pierwotnego brzmienia art. 14 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2005 r. nr 25 poz. 202 z póź. zm.) (dalej jako: „Ustawa”). Ustawa ta nakłada na przedsiębiorców będących producentami lub importerami nowych samochodów obowiązek ustanowienia sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji. Sieć taka powinna objąć swym zasięgiem terytorium całego kraju w ten sposób, aby każdy właściciel pojazdu mógł go oddać do właściwego punktu zbioru lub stacji demontażu. Zgodnie z pierwotną wersją art. 14 Ustawy, w sytuacji, gdy przedsiębiorca wprowadzający samochód na rynek nie zapewnił takiej możliwości, musiał uiścić opłatę recyklingową w kwocie 500 zł od każdego wprowadzonego do obrotu pojazdu. Tym samym, przepis zrównywał w swej treści przedsiębiorców, którzy podjęli wysiłek stworzenia sieci demontażu samochodów, ale nie udało się nią objąć powierzchni całego kraju, i tych, którzy całkowicie zlekceważyli ten ustawowy obowiązek.

W drodze nowelizacji z 25 września 2007 r. ustawodawca zmienił treść art. 14 Ustawy uzależniając konieczność wniesienia opłaty recyklingowej od stopnia zaawansowania prac nad stworzeniem sieci zbierania pojazdów. W przypadku, gdy obejmowała ona co najmniej 95 % terytorium kraju przedsiębiorcy zostali zwolnieni z opłaty, a osiągnięcie enumeratywnie wskazanych w ustawie progów pozwalało na proporcjonalne zmniejszanie opłaty w stosunku do zakresu terytorialnego sieci. Jednocześnie w art. 2 ustawy nowelizującej z września 2007 zawarto przepis przejściowy, który nakazywał stosowanie nowej regulacji do opłat za 2007 r. Ponieważ przepis ten nie wspomina o zasadach obliczania opłaty za brak sieci za okres poprzedzający, stosując wykładnię a contrario przyjęto, iż do obliczania opłat za brak sieci za 2006 r. stosować należy przepisy w pierwotnym brzmieniu ustawy z 2005 r.

Na kanwie tych uregulowań pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego (dalej również jako „TK”) skierował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrażając wątpliwość co do konstytucyjności art. 14 Ustawy w jego pierwotnym brzmieniu.

Trybunał Konstytucyjny nie podzielił wątpliwości sądu administracyjnego co do naruszenia przez ustawodawcę zasady proporcjonalności w regulacji opłaty za brak sieci w jej pierwotnym brzmieniu. Trybunał wskazał, że opłata recyklingowa, w swej istocie nie miała charakteru represji. Jej podstawowym celem była bowiem mobilizacja przedsiębiorców wprowadzających samochody na polski rynek do stworzenia sieci umożliwiającej właściwą utylizację wyeksploatowanych pojazdów. Ponadto TK podkreślił, że pierwotna regulacja przewidywała możliwość miarkowania wysokości należnej opłaty za brak sieci. Jej wysokość stanowiła nie tylko iloczyn stawki 500 zł i liczby pojazdów wprowadzonych na terytorium kraju, ale również ujętej procentowo liczby dni w roku, w których nie zapewniono sieci. Przedsiębiorcy, którym z czasem udało się osiągnąć odpowiedni zakres sieci demontażu płacili proporcjonalnie niższą opłatę. Poza tym, jak wskazał Trybunał, poniesione opłaty, o których mowa w art. 14 Ustawy, mogły zostać wliczone w koszty uzyskania przychodów, co było rozwiązaniem korzystnym dla wprowadzających pojazdy. Ostatecznie, TK orzekł, że – art. 14 Ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2007 r., w zakresie w jakim nie różnicował wysokości opłaty za brak sieci z uwagi na stopień pokrycia siecią terytorium kraju, jest zgodny z art. 2 Konstytucji (zasadą adekwatności (proporcjonalności) rozwiązań ustawodawczych do zakładanego celu regulacji). TK uznał także, że art. 2 ustawy z 29 czerwca 2007 r. w zakresie, w jakim nakazuje stosować do obliczania opłaty za brak sieci w 2006 r. art. 14 Ustawy w pierwotnym brzmieniu, jest zgodny z wyprowadzaną z art. 2 konstytucji zasadą adekwatności (proporcjonalności) rozwiązań ustawodawczych do zakładanego celu regulacji.

Rozstrzygnięcie Trybunału sprawia, że przedsiębiorcy, którzy przed nowelizacją ustawy nie utworzyli pełnej sieci demontażu pojazdów będą zobowiązani do zapłaty zaległych opłat recyklingowych.