Na mocy nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów (ustawa z dnia 16 lutego 2007 r.;
Dz. U. Nr 50, poz. 331, z późn. zm., dalej jako
„Ustawa”), obowiązującej od 18 stycznia 2015 r.,
osoby zarządzające przedsiębiorstwem, przez które
rozumie się osoby kierujące przedsiębiorstwem, w
szczególności pełniące funkcję kierowniczą lub
wchodzące w skład organu zarządzającego
przedsiębiorcy, ponoszą osobistą odpowiedzialność
za naruszenie zakazów (prawa krajowego lub
unijnego) porozumień antykonkurencyjnych – o ile
w ramach sprawowania swojej funkcji w czasie
trwania stwierdzonego naruszenia tych zakazów dopuściły przez swoje działanie lub zaniechanie do
naruszenia przez tego przedsiębiorcę wymienionych
zakazów.
Odpowiedzialność osób zarządzających odnosi się
do porozumień objętych treścią zakazu zawierania
porozumień antykonkurencyjnych, na szczeblu
krajowym i unijnym, polegających na: ustalaniu cen
i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów,
ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu
oraz postępu technicznego lub inwestycji, podziale
rynków zbytu lub zakupu, stosowaniu w podobnych
umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub
niejednolitych warunków umów, stwarzających tym
osobom
zróżnicowane
warunki
konkurencji,
uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub
spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia,
niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku
z przedmiotem umowy, ograniczaniu dostępu do
rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców
nieobjętych porozumieniem. Co istotne, jako
porozumienia traktowane są nie tylko umowy sensu
stricto, ale też uzgodnienia dokonane w
jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej
przedsiębiorców lub ich związki, jak również
uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców
lub ich organów statutowych. Nie ma przy tym
znaczenia, czy dane porozumienie zawierane jest w
ramach podmiotów działających na różnych
szczeblach obrotu (porozumienia wertykalne), czy
na tym samym (porozumienia horyzontalne,
pomiędzy konkurentami), ani czy jest zakazane ze
względu na antykonkurencyjny cel czy skutek.
Warunkami odpowiedzialności osoby zarządzającej
są umyślność działania lub zaniechania takiej
osoby, jak również nałożenie na przedsiębiorcę, na
mocy decyzji, kary pieniężnej za zawarcie
niedozwolonego porozumienia – bowiem wyłącznie
w treści takiej decyzji Prezes Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów (UOKIK) może
stwierdzić odpowiedzialność osoby zarządzającej.
W przypadku stwierdzenia odpowiedzialności osoby
zarządzającej, Prezes UOKIK może nałożyć na taką
osobę karę pieniężną w wysokości do 2 000 000 zł.
Podstawą obliczenia wysokości kary pieniężnej jest
przychód osoby zarządzającej uzyskany u tego
przedsiębiorcy w okresie, w którym doszło do
naruszenia,
przy
uwzględnieniu
okoliczności
łagodzących i obciążających daną osobę. Jako
okoliczności
łagodzące
traktowane
są
w
szczególności:
działanie
pod
przymusem,
przyczynienie się do dobrowolnego usunięcia przez
przedsiębiorcę skutków naruszenia, przyczynienie
się do zaniechania przez przedsiębiorcę z własnej
inicjatywy stosowania niedozwolonej praktyki przed wszczęciem postępowania lub niezwłocznie po jego
wszczęciu, podjęcie z własnej inicjatywy działań w
celu zaprzestania naruszenia lub usunięcia jego
skutków, współpraca z Prezesem UOKIK w toku
postępowania, w szczególności przyczynienie się do
szybkiego
i
sprawnego
przeprowadzenia
postępowania. Powyższy katalog ma charakter
otwarty i osoby zarządzające mogą podnosić inne
okoliczności, które ich zdaniem czynią zasadnym
złagodzenie kary i które w każdej sprawie
podlegają ocenie Prezesa UOKiK. Jako okoliczności
obciążające traktowane są: rola organizatora,
inicjatora
porozumienia
ograniczającego
konkurencję lub nakłanianie innych przedsiębiorców
lub osób do uczestnictwa w porozumieniu,
czerpanie przez osobę zarządzającą korzyści w
związku z naruszeniem, przymuszanie, wywieranie
presji lub stosowanie środków odwetowych w
stosunku do innych przedsiębiorców lub osób w celu
wprowadzenia w życie lub kontynuowania
naruszenia, dokonanie uprzednio przez osobę
zarządzającą podobnego naruszenia. Powyższy
katalog ma charakter zamknięty. Prezes UOKiK nie
może uzasadniać podwyższenia kary pieniężnej
nakładanej
na
osoby
zarządzające
innymi
okolicznościami sprawy.
MILLER, CANFIELD,
W. BABICKI, A. CHEŁCHOWSKI I WSPÓLNICY SP.K.
ul. Batorego 28-32
81-366 Gdynia
Tel. +48 58 782-0050
Fax +48 58 782-0060
gdynia@pl.millercanfield.com
ul. Nowogrodzka 11
00-513 Warszawa
Tel. +48 22 447-4300
Fax +48 22 447-4301
warszawa@pl.millercanfield.com
ul. Skarbowców 23a
53-125 Wrocław
Tel. +48 71 780-3100
Fax +48 71 780-3101
wroclaw@pl.millercanfield.com
Zastrzeżenie: Niniejsza publikacja została przygotowana dla klientów i współpracowników kancelarii Miller Canfield. Ma ona na celu jedynie
przedstawienie streszczenia niektórych wydarzeń prawnych z wybranych dziedzin prawa. Z tego powodu informacje zawarte w niniejszej publikacji nie
powinny stanowić podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji dotyczącej określonego kierunku działania. Informacje te nie mogą też być traktowane
jako porada prawna ani nie zastępują szczegółowej opinii prawnej w konkretnej sprawie. W każdym przypadku należy skorzystać z usług doradców
prawnych w celu weryfikacji, czy odpowiednie przepisy prawa mają zastosowanie do określonej sytuacji.