W ostatnim czasie zostało wydane istotne orzeczenie, w którym Sąd Najwyższy odniósł się do pojawiających się w orzecznictwie sądowym rozbieżności dotyczących warunków ponoszenia przez inwestora solidarnej odpowiedzialności za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcom od wykonawcy z tytułu zrealizowanych robót budowlanych. W uchwale z dnia 17 lutego 2016 roku, sygn. III CZP 108/15, Sąd Najwyższy uznał, że skuteczność wyrażonej w sposób dorozumiany (art. 60 k.c.) zgody inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest uzależniona od zapewnienia mu możliwości zapoznania się z postanowieniami tej umowy, które wyznaczają zakres jego odpowiedzialności przewidzianej w art. 647 1 § 5 k.c.
W sprawie będącej podstawą podjęcia powołanej wyżej uchwały, podwykonawca domagał się od inwestora zapłaty wynagrodzenia za zrealizowane roboty budowlane, które nie zostało uregulowane przez wykonawcę. W realiach omawianej sprawy wykonawca nie poinformował inwestora, że część robót budowlanych będzie realizowana przez występującego z roszczeniem podwykonawcę, jak również nie przekazał mu umowy o podwykonawstwo lub jego projektu. W toku procesu zostało natomiast wykazane, że żądający zapłaty wynagrodzenia podwykonawca uczestniczył w spotkaniach roboczych dotyczących przebiegu robót wraz z przedstawicielami inwestora, a pracownicy podwykonawcy przebywali na terenie budowy w ubraniach roboczych z oznaczeniami firmy na plecach. W sprawie nie był kwestionowany fakt realizacji robót budowlanych, które zostały odebrane przez inwestora.
Jak wynika z dotychczasowego orzecznictwa, zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą może zostać wyrażona w różny sposób, przy czym rozróżnia się zgodę bierną inwestora (brak sprzeciwu co do otrzymanego zgłoszenia zawarcia umowy z podwykonawcą), zgodę czynną wyrażoną wprost (bezpośrednia akceptacja co do zawarcia umowy z podwykonawcą) oraz zgodę czynną dorozumianą (każde zachowanie wyrażające wolę w sposób dostateczny, np. tolerowanie wykonywania robót budowlanych przez podwykonawcę). W zależności od konkretnej formy wyrażenia przez inwestora zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą przyjmowane były różne warunki, których spełnienie doprowadzało do powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy. W praktyce obrotu bardziej liberalne kryteria przyjmowane w przypadku zgody wyrażonej wprost (tj. brak konieczności wiedzy o istotnych postanowieniach umowy zawartej z podwykonawcą) zaczęły być przyjmowane również w przypadku zgody dorozumianej, co wzbudziło wątpliwości sądu formułującego pytanie prawne we wskazanej sprawie. Ostatecznie Sąd Najwyższy uznał, że w przypadku zgody wyrażonej w sposób dorozumiany do powstania solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy konieczne jest umożliwienie mu zapoznanie się z istotnymi postanowieniami zawartej umowy. Wśród istotnych postanowień takiej umowy należy wymienić w szczególności te zapisy, które decydują o wysokości wynagrodzenia należnego podwykonawcy.
Powołana wyżej uchwała może mieć istotne znaczenie z punktu widzenia praktyki obrotu, lecz nie eliminuje wszystkich zagrożeń istniejących po stronie inwestora wynikających z wykonywania robót budowlanych przez podwykonawców. Należy pamiętać, że dla przyjęcia istnienia dorozumianej zgody po stronie inwestora wystarczające jest wykazanie, że inwestor miał wiedzę o istotnych postanowieniach zawartej umowy, przy czym wiedza ta może pochodzić z dowolnego źródła i być pozyskana zarówno przed jak i po zawarciu umowy.