Dnia 23 grudnia 2019 r. do Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo
budowlane oraz niektórych innych ustaw („Ustawa”, „Nowelizacja”). Pierwsze czytanie
odbyło się 15 stycznia 2020 r., a już 23 stycznia 2020 r. projekt ustawy został przez Sejm
przyjęty i Ustawę przekazano do Senatu. W Senacie Ustawa rozpatrywana jest obecnie
przez Komisję Infrastruktury.
Nowelizacja dotyczy m.in. przepisów o projekcie budowlanym i projekcie technicznym,
przewiduje wprowadzenie pięcioletniego terminu dla stwierdzenia nieważności decyzji
o pozwoleniu na budowę i decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, zmiany w wykazie
obiektów zwolnionych z uzyskiwania pozwolenia na budowę, jak również przepisy mające
usprawnić egzekwowanie obowiązku przyłączenia budynków do sieci ciepłowniczej.
Ponadto, jedną z głośniejszych zmian, którą wprowadza Nowelizacja jest zmiana przepisów
dotyczących legalizacji samowoli budowlanych. W obecnie obowiązującym stanie
prawnym, organ nadzoru budowlanego nakazuje w drodze decyzji rozbiórkę tak zwanej
samowoli budowlanej, tj. obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo
wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia
dotyczącego budowy (w przypadku, gdy nie jest wymagane pozwolenia na budowę).
Nowelizacja w swoim obecnym brzmieniu ma wprowadzić możliwość złożenia w terminie
30 dni od daty otrzymania postanowienia o wstrzymaniu budowy, (które zastępować
będzie decyzję o rozbiórce) wniosku o legalizację obiektu budowlanego. Po złożeniu
takiego wniosku organ nadzoru budowlanego postanowieniem nałoży na wnioskującego
obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych. Takimi dokumentami będą m.in.
zaświadczenie o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego
planu zagospodarowania przestrzennego, projekt budowlany, projekt techniczny, czy
projekt zagospodarowania działki lub terenu w przypadku legalizacji budowy innej niż
budowa wymagająca decyzji o pozwoleniu na budowę.
Jeżeli dokumenty legalizacyjne będą kompletne i zgodne z przepisami, organ nadzoru
budowlanego wyda postanowienie o ustaleniu opłaty legalizacyjnej, po której
uiszczeniu wnioskujący otrzyma decyzję zatwierdzającą projekt budowlany / projekt
zagospodarowania działki lub terenu oraz zezwalającą na wznowienie budowy, jeżeli nie
została ona zakończone.
Rewolucyjną zmianą jest wprowadzenie Nowelizacją przepisów, na podstawie których
w przypadku stwierdzenia samowoli budowlanej, od zakończenia budowy której upłynęło
co najmniej 20 lat, organ nadzoru budowlanego wszczyna tak zwane uproszczone
postępowanie legalizacyjne. Takie postępowanie, o ile przedłożone dokumenty
legalizacyjne będą kompletne, a z wymaganej ekspertyzy technicznej wynikać będzie,
że stan obiektu budowlanego nie zagraża życiu lub zdrowiu i pozwala na bezpieczne
użytkowanie obiektu, kończy się decyzją organu nadzoru budowlanego o legalizacji.
Uproszczonego postępowania legalizacyjnego nie będzie można wszcząć w przypadku,
gdy 20-letni termin upłynął po dniu wydania postanowienia o wstrzymaniu budowy.
Jeżeli Nowelizacja przyjęta zostanie w obecnym brzmieniu samowole budowlane sprzed
20 lat będzie można zalegalizować bez opłat.
Artykuł opublikowany w PMR Construction Insight: Poland, Nr 2 (227), luty 2020