1 grudnia 2021 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw (dalej: Nowelizacja). Jedną z najbardziej istotnych zmian wprowadzonych przez Nowelizację jest całkowite przemodelowanie, bardzo niszowego dotąd, postępowania o zatwierdzenie układu.
Postępowanie to jest pochodną niezwykle popularnego w czasach pandemii uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego (dalej: UPR), wprowadzonego przez ustawę o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, zwaną również Tarczą 4.0. Podstawową zaletą UPR była możliwość obwieszczenia otwarcia układu prowadzonego w oparciu o przepisy prawa restrukturyzacyjnego. Tego typu obwieszczenie mogło być zrealizowane tylko raz.
Podstawowym jego skutkiem było zawieszenie wszelkich postępowań egzekucyjnych wobec dłużnika aż do końca postępowania. UPR okazało się niezwykle popularnym i chętnie wybieranym przez przedsiębiorców rozwiązaniem. Jednakże od początku miało ono stanowić rozwiązanie tymczasowe.
Gdy więc 30 listopada 2021 roku skończyła się możliwość korzystania z UPR, ustawodawca na jego miejsce wprowadził całkowicie zmienione postępowanie o zatwierdzenie układu. Dzieli się ono na kilka etapów.
Pierwszym krokiem jest zawarcie przez dłużnika umowy o sprawowanie nadzoru nad postępowaniem z doradcą restrukturyzacyjnym, w ramach którego sporządzony zostaje spis wierzytelności i wstępny plan restrukturyzacyjny. Niezwłocznie po rozpoczęciu postępowania dłużnik ustala dzień układowy. Musi on przypaść nie wcześniej niż 3 miesiące i nie później niż dzień przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Po tego typu ustaleniu nadzorca dokonuje obwieszczenia w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (w przeciwieństwie do UPR, w którym obwieszczenie było dokonywane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym).
W momencie dokonania obwieszczenia zawieszeniu ulegają postępowania egzekucyjne związane z danym przedsiębiorstwem. Nowością wprowadzoną przez Nowelizację jest również wymóg założenia i prowadzenia przez nadzorcę akt postępowania w systemie teleinformatycznym.
Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie przez nadzorcę układu głosowania wśród wierzycieli.
Przeprowadzane jest ono za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie, lub na specjalnie zwołanym przez nadzorcę zgromadzeniu wierzycieli. Następnie nadzorca podlicza głosy i stwierdza przyjęcie układu.
Gdy tak się stanie, dłużnik w ramach ostatniego kroku zobligowany jest do złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Wniosek taki nie może być złożony później niż 4 miesiące od dnia obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Wniosek rozpatruje właściwy sąd i wydaje postanowienie o jego przyjęciu lub odrzuceniu. Jest to jego jedyna rola w całym postępowaniu o zatwierdzenie układu.
Jak więc można zauważyć, postępowanie o zatwierdzenie układu jest procesem skrajnie
odformalizowanym i niewymagającym niemal żadnej interwencji ze strony sądu. W połączeniu z wymogiem poprowadzenia postępowania przez profesjonalnego doradcę daje to relatywnie prosty i przystępny sposób na restrukturyzację, nawet dla przedsiębiorców niezaznajomionych z tą gałęzią prawa. Zmiany wprowadzone przez ustawodawcę należy więc ocenić jako pozytywne, a postępowanie o zatwierdzenie układu będzie niewątpliwie bardzo popularnym wśród dłużników narzędziem.