W dniu 28 czerwca 2015 roku weszła w życie ustawa z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, wprowadzająca szereg istotnych zmian w procesie budowlanym.
Przede wszystkim należy wskazać, że powołana wyżej nowelizacja zmienia katalog inwestycji, których realizacja jest możliwa wyłącznie na podstawie pozwolenia na budowę. Zgodnie z nowym stanem prawnym budowa szeregu obiektów budowlanych, jak m.in. wolno stojących obiektów mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, zjazdów z dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach, jak również sieci elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kW, a także sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych, nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę i może być dokonana na podstawie stosownego zgłoszenia zamiaru wykonania wskazanych robót budowlanych. Należy przy tym podkreślić, że zgodnie z nowym stanem prawnym, uzyskania pozwolenia na budowę będzie za to wymagało wykonanie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub przy obiekcie budowlanym znajdującym się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków.
Co więcej, należy zauważyć, że wskazana wyżej nowelizacja istotnie zmienia zasady realizacji inwestycji na podstawie zgłoszenia zamiaru wykonania określonych robót budowlanych. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi regulacjami Prawa budowlanego inwestor będzie mógł wystąpić o wydanie pozwolenia na budowę również w przypadku inwestycji, których realizacja wymaga jedynie dokonania odpowiedniego zgłoszenia.
Ponadto, zgodnie z wprowadzonymi ostatnio zmianami, inwestor będzie mógł przenieść prawa i obowiązki wynikające ze złożonego zgłoszenia zamiaru wykonania określonych robót budowlanych, co do którego właściwy organ nie zgłosił sprzeciwu, na rzecz osoby trzeciej – podobnie, jak w przypadku przenoszenia praw i obowiązków wynikających z pozwolenia na budowę. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż wydłużeniu do trzech lat uległ termin, w którym można rozpocząć roboty budowlane na podstawie zgłoszenia zamiaru wykonania określonych robót budowlanych.
Istotne zmiany dotyczą również procedury oddawania do użytkowania zrealizowanych obiektów budowlanych. Przede wszystkim należy zauważyć, że zgodnie z aktualnie obowiązującymi regulacjami z obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie zostało wyłączonych szereg inwestycji, w tym m.in. parkingów, oznaczonych jako kategoria XXII obiektów budowlanych. Ponadto, zgodnie z nowym stanem prawnym, zamiast dokonywania zawiadomienia o zakończeniu budowy inwestor będzie mógł wystąpić z wnioskiem o wydanie pozwolenia na użytkowanie zrealizowanych obiektów budowlanych. Warto również zauważyć, że skróceniu do 14 dni uległ termin na zgłoszenie przez właściwy organ sprzeciwu co do zamiaru przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego wynikającego z zawiadomienia złożonego przez inwestora, przy czym dla zachowania tego terminu wystarczające jest nadanie decyzji w placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu przepisów Prawa pocztowego.
Dzięki zasygnalizowanym wyżej zmianom istnieje szansa na to, że proces budowlany zgodny z nowymi przepisami będzie co do zasady prowadzony w sposób sprawniejszy niż dotychczas. Jednocześnie należy podkreślić, że wprowadzenie obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę dotyczącego robót budowlanych prowadzonych na obszarze wpisanym do rejestru zabytków może utrudnić realizację inwestycji na tych terenach, gdyż uzyskanie stosownej decyzji będzie konieczne nawet w przypadku robót budowlanych, które w innych okolicznościach nie wymagałyby dochowania takiej procedury. Powyższe dotyczy w szczególności robót budowlanych wykonywanych na terenach znajdujących się w historycznych częściach miast wpisanych do rejestru zabytków ze względu na układ architektoniczny lub historyczny.