Szukaj

Publikacje

CZY MOŻNA NABYĆ PRAWO DO UŻYWANIA FIRMY INNEGO PRZEDSIĘBIORCY?

W języku prawniczym firma to inaczej oznaczenie przedsiębiorcy. Podstawowe zasady tworzenia firmy, wskazują przepisy Kodeksu cywilnego (dalej „k.c.”) oraz Kodeksu spółek handlowych (dalej „k.s.h.”). Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko,
natomiast firmą osoby prawnej – jej nazwa. Oprócz podstawowych danych wyznaczonych przez przepisy, firma może zawierać również inne oznaczenia fakultatywne, jak choćby zakres działalności, miejsce jej wykonywania czy pseudonim. Granice wyznacza przede wszystkim zasada prawdziwości: firma powinna dostatecznie odróżniać się od firm innych przedsiębiorców i nie wprowadzać w błąd, w szczególności, co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu i miejsca jego działalności czy źródeł zaopatrzenia. Działanie takie jest bowiem czynem nieuczciwej konkurencji, na podstawie art. 5 Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Z założenia, zamieszczenie w firmie nazwiska osoby trzeciej będzie naruszało powyższe zasady. Niemniej jednak art. 439 § 1 k.c. stanowi, że przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swej firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd. Warto zaznaczyć, że nie mamy tutaj do czynienia ze zbyciem firmy, ponieważ nie jest to dopuszczalne, a zawarcie podobnej umowy jest bezwarunkowo nieważne. Takie upoważnienie daje możliwość wykorzystania wypracowanej pozycji na rynku i reputacji danego przedsiębiorcy, co daje większe możliwości odniesienia sukcesu przez początkującego przedsiębiorcę. Jako przykład można wskazać umowę franchasingu, na podstawie której franczyzodawca daje poszczególnym franczyzobiorcom prawo i jednocześnie nakłada obowiązek prowadzenia działalności zgodnie ze wskazanymi przez niego zasadami. Między innymi upoważnia ich też do korzystania ze swojej firmy.

Jak stanowi art. 438 § 1 k.c. w przypadku utraty członkostwa przez wspólnika, którego nazwisko było umieszczone w firmie, spółka może zachować w swej firmie jego nazwisko tylko za wyrażoną na piśmie zgodą, a w razie jego śmierci – za zgodą jego małżonka i dzieci. Wymóg formy pisemnej został tu zastrzeżony dla celów dowodowych (ad probationem). Ustępujący wspólnik może, lecz nie musi, udzielić takiego zezwolenia. Jest to jego uprawnienie o charakterze osobistym, a pozostali wspólnicy oraz spółka nie mogą dochodzić na drodze sądowej udzielenia takiej zgody. W podobnej sytuacji jest przedsiębiorca przejmujący prowadzenie danej działalności na podstawie np. umowy sprzedaży, ponieważ zgodnie z art. 438 § 2 k.c. obowiązek uzyskania zezwolenia stosuje się odpowiednio w wypadku kontynuowania działalności gospodarczej osoby fizycznej przez inną osobę fizyczną będącą jej następcą prawnym.

Należy także pamiętać o zasadach kształtowania firmy osoby fizycznej, jeżeli dochodzi do przejęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to, że aby nie wprowadzić w błąd innych podmiotów, w firmie musi zostać odpowiednio oznaczone, kto jest przedsiębiorcą aktualnie prowadzącym działalność, natomiast nazwisko poprzednika może być wkomponowane w brzmienie firmy jako wspomniany element fakultatywny.

Jak wskazują przepisy, nabycie prawa do firmy innego przedsiębiorcy jest możliwe, pod pewnymi warunkami. Ma to na celu zapewnienie bezpieczeństwa podmiotom działającym na rynku oraz konsumentom.