Z roku na rok rosną kary pieniężne nakładane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej „UOKiK”). Dotyczy to w szczególności przedsiębiorców z branży telekomunikacyjnej, którzy dopuszczają się praktyk
naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Kary te już od roku 2008 nakładane są najczęściej w milionowych wartościach, niemniej jedna z kar nałożona pod koniec ubiegłego roku sięgnęła kwoty aż 21.262.842 złotych. Dopuszczalność nakładania tak wysokich kar z tytułu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przewidziana została wprost w treści art. 106 Ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z dnia 21 marca 2007 r. z późn. zm.) (dalej „Ustawa”).
I tak, Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę – choćby nieumyślnie dopuszczającego się stosowania takich praktyk – karę pieniężną sięgającą nawet do 10 % przychodu osiągniętego przez takiego przedsiębiorcę w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Dodatkowo, przedsiębiorca może zostać także ukarany za brak współdziałania w toku kontroli prowadzonych przez UOKiK, a kara z tego tytułu może sięgać równowartości nawet 50.000.000 Euro.
Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się w szczególności:
1/ stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone
2/ naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, czy
3/ nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji.
Znamienne, iż na przestrzeni ostatnich czterech lat zaobserwować można znaczny wzrost wysokości kar nakładanych przez UOKiK za praktyki godzące w zbiorowe interesy konsumentów, odpowiednio:
- w grudniu 2008 spółka Tele2 Polska Sp. z o.o. otrzymała karę w kwocie 3.978.380 złotych za stosowanie praktyk utrudniających konsumentom zmianę dostawcy usług telekomunikacyjnych;
- rok później spółkę Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ukarano za podejmowanie działań wprowadzających w błąd poprzez rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji dotyczących cech i cen produktu – kara opiewała na kwotę 8.729.993 złotych;
- w grudniu 2010 Polska Telefonia Komórkowa Centertel Sp. z o.o. otrzymała aż dwie milionowe kary za stosowanie praktyk godzących w zbiorowe interesy konsumentów: pierwszą w kwocie 4.839.375 złotych, drugą zaś w łącznej kwocie 16.260.300 złotych;
- ostatnio zaś, 30 grudnia 2011 r. UOKiK nałożył na spółkę Polska Telefonia Cyfrowa S.A. karę pieniężną w wysokości 21.262.842 złotych; UOKiK uznał, iż spółka ta dopuściła się nieuczciwych praktyk rynkowych poprzez wprowadzające w błąd działanie podejmowane w ramach prowadzonej przez nią loterii.
UOKiK stoi na stanowisku, iż tak surowe kary – oprócz celów stricte prewencyjnych, mają doprowadzić do wzmocnienia ochrony rynku i jego uczestników. Podkreślenia również wymaga, iż decyzje wydawane przez UOKiK mogą i stają się często przedmiotem odwołania do sądu ochrony konkurencji i konsumentów.
© Miller, Canfield, W. Babicki, A. Chełchowski i Wspólnicy Sp. k.