Narastająca liczba osób zakażonych koronawirusem wymusiła wprowadzenie na terenie całego kraju narzędzi do walki z tzw. drugą falą epidemii wywołaną COVID-19. Narzędzia, które mają pomóc w tej walce mają konkretne przełożenie na prowadzenie działalności w wielu różnych sektorach gospodarki, w tym również na działalność w ramach obiektów handlowych i usługowych. Na potrzeby niniejszej publikacji przyjmujemy, że obiektami handlowymi lub usługowymi, są obiekty handlowe lub usługowe o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m2 oraz placówki handlowe w rozumieniu ustawy z dnia 10 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.
Część z tych obostrzeń już teraz niemalże na stałe wpisała się w codzienność, gdyż od czasu ogłoszenia stanu epidemii, w większym lub mniejszym stopniu, i w różnych wariantach, obowiązywały i przyjęły się one już na terenie całego kraju. Obecne ograniczenia nie są mimo wszystko (przynajmniej na razie) tak drastyczne i gwałtowne, jak nakazy i zakazy wprowadzone wraz z wybuchem epidemii, i następnie sukcesywnie zaostrzane wraz z jej rozwojem w pierwszej fazie, jednak część z nich powraca, i to z różną intensywnością w zależności od strefy, w jakiej się znajdujemy. Ostatnie rozporządzenia, które regulują ustanowione i obowiązujące obecnie ograniczenia to:
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 9 października 2020 roku (Dz.U. z 9 października 2020 roku, poz. 1758) w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, które weszło w życie z dniem 10 października 2020 roku (z wyjątkiem dwóch przepisów, które weszły w życie 17 października 2020 roku) oraz dwa rozporządzenia je zmieniające, tj.:
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 2020 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 14 października 2020 roku, poz. 1797), które weszło w życie w dniu 15 października 2020 roku; oraz
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 października 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 16 października 2020 roku, poz. 1829), które weszło w życie z dniem 17 października 2020 roku (z wyjątkiem jednego przepisu odnośnie ograniczenia liczby uczestników w spotkaniach, który wszedł w życie 19 października 2020 roku).
Niezależnie od wprowadzania swoistych i konkretnych zakazów w prowadzeniu określonych rodzajów działalności (np. w odniesieniu do działalności dyskotek czy basenów, siłowni i klubów fitness) lub ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej w konkretnych sektorach gospodarki i na konkretnym obszarze (np. dla usług gastronomicznych czy dla kin), a także niezależnie od nakładanych w ich ramach szczególnych obowiązków, w obiektach handlowych lub usługowych na terenie całego kraju należy pamiętać o tym, że:
- osoby w nich przebywające mają obowiązek noszenia rękawiczek jednorazowych lub stosowania środków do dezynfekcji rąk (obowiązek noszenia rękawiczek nie dotyczy osób, które generalnie ze względów zdrowotnych czy różnego rodzaju zaburzeń rozwoju czy zaburzeń psychicznych tego obowiązku nie są w stanie dochować);
- obiekty te są zobowiązane zapewnić rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk, a także dokonywać w godzinach ich otwarcia, co najmniej raz na godzinę, dezynfekcji stanowiska kasowego lub stanowiska obsługi;
- w obiektach tych będących zarazem zakładami pracy należy zapewnić osobom zatrudnionym (bez względu na podstawę zatrudnienia) rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk oraz odległość między stanowiskami pracy wynoszącą co najmniej 1,5 m., chyba, że uniemożliwia to charakter wykonywanej działalności, a zakład zapewnia środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii;
- na terenie obiektów handlowych lub usługowych (również parkingów), z nielicznymi wyjątkami, jak np. dzieci do 5 roku życia, obowiązkowo należy zakrywać usta i nos, przy czym, w odniesieniu do osób zatrudnionych, obowiązek ten dotyczy tylko osoby wykonującej bezpośrednią obsługę klientów w czasie jej wykonywania, ale już nie osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w tych obiektach. Obowiązek zakrywania ust i nosa nie obowiązuje oczywiście m.in. w przypadku, gdy wymaga tego świadczona usługa lub w trakcie spożywania posiłków lub napojów w lokalu, ogródku gastronomicznym czy wydzielonej strefie gastronomicznej na terenie danego obiektu handlowego lub usługowego, choć przy zachowaniu innych obostrzeń właściwych dla danej usługi;
- wprowadzono wyłączność obsługiwania osób powyżej 60. roku życia, od poniedziałku do piątku w godzinach 10.00 – 12.00; informacja co do powyższych godzin obsługiwania osób powyżej 60. roku życia powinna znajdować się w danym obiekcie, przy czym pozostawiono dowolność co do formy jej przekazywania. Żadne ograniczenia czasowe i wiekowe nie obowiązują oczywiście w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia, które wymagają wydania leku, wyrobu medycznego albo środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego.
Powyższe obowiązki dotyczą działalności obiektów handlowych lub usługowych na terenie całego kraju, przy czym dodatkowe i największe obostrzenia dla poszczególnych branż prowadzących działalność również na terenie obiektów handlowych lub usługowych są ustanawiane dla obszarów czerwonych, których zasięg ulega ciągłym zmianom. W strefie czerwonej obiekty handlowe lub usługowe objęto dodatkowo ograniczeniem liczby osób przebywających w ich obrębie – w obiektach o powierzchni do 100 m2, tj. 5 osób na stanowisko kasowe z wyłączeniem obsługi, a przy powierzchni powyżej 100 m2 to 1 osoba na 15 m2. Aktualny wykaz powiatów znajdujących się w obszarze czerwonym, stanowi załącznik do przywołanego powyżej rozporządzenia z 16 października 2020 roku.
Uszczegółowieniem bieżących rozporządzeń dla poszczególnych branż, w tym również dla obiektów handlowych lub usługowych są wytyczne co do ich funkcjonowania dostępne na stronach rządowych i uaktualniane w miarę wprowadzanych zmian w przepisach. Są to jednak, jak sama nazwa wskazuje, jedynie wskazówki co do tego jak w praktyce wykonać obowiązki nakładane przez obowiązujące przepisy.
Katarzyna Sasiak
Adwokat | Attorney
T: +48 22 447 43 00
E: sasiak@millercanfield.com
Zastrzeżenie: Niniejsza publikacja została przygotowana dla klientów i współpracowników kancelarii Miller Canfield na podstawie faktów i informacji aktualnych w dacie jej wydania, które mogą ulec zmianie. Celem publikacji jest zwrócenie uwagi na wskazane w niej zmiany prawne i nie powinna stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji dotyczącej określonego kierunku działania. Informacje te nie mogą być traktowane jako porada prawna ani nie zastępują szczegółowej opinii prawnej w konkretnej sprawie. W każdym przypadku należy skorzystać z usług doradców prawnych w celu weryfikacji, czy odpowiednie przepisy prawa mają zastosowanie do określonej sytuacji.