W związku z pandemią wywołaną wirusem SARS-CoV-2, zamknięta lub znacznie ograniczona pozostaje
działalność wielu przedsiębiorstw. Rząd etapowo odmraża wprawdzie pewne dziedziny gospodarki, niemniej i tu
działalność pozostaje znacząco zmniejszona.
W świetle decyzji rządu o otwarciu galerii handlowych od 4 maja 2020 r., wiele sieci handlowych
i mniejszych sklepów podejmuje decyzję o zamykaniu niektórych swoich sklepów. Decyzja ta wynika
przede wszystkim z konieczności płacenia czynszu w pełnej wysokości, tak jak miało to miejsce jeszcze
przed pandemią, przy czym widomo, że ruch i zakładane obroty będą bez porównania niższe.
Ograniczenia te negatywnie wpływają na całą gospodarkę, zaś poszczególne przedsiębiorstwa mogą wymagać
podjęcia działań ochronnych. Kiedy pojawiają się pierwsze oznaki utraty płynności finansowej można sięgać do
regulacji prawnych, dzięki którym można uratować firmę i ochronić jej majątek. Dobór właściwych działań
zależy od jej faktycznej sytuacji finansowej. Warto reagować szybko. W przypadku, kiedy firma nie jest jeszcze
niewypłacalna, jednak z ustaleń wynika, że pojawiają się lub, w najbliższej przyszłości, mogą się pojawić oznaki
niewypłacalności, wskazane jest podjęcie odpowiednich działań prawnych – otwarcie postępowania
restrukturyzacyjnego. Taka sytuacja może mieć miejsce, np. właśnie w obliczu konieczności zapłaty pełnego
czynszu, przy spodziewanych wielokrotnie niższych obrotach.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo Restrukturyzacyjne („Prawo
Restrukturyzacyjne”), postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec dłużnika zagrożonego
niewypłacalnością oraz wobec dłużnika niewypłacalnego. Przy czym przez dłużnika zagrożonego
niewypłacalnością należy rozumieć dłużnika, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie
może stać się niewypłacalny. Szczególnie w obecnej sytuacji, powyższe może dotyczyć podmiotów, które
właściwie z dnia na dzień, zaprzestały lub znacząco ograniczyły prowadzoną przez siebie działalność.
Postępowanie restrukturyzacyjne ma na celu uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu
restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również
przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu praw wierzycieli. Podjęcie postępowania
restrukturyzacyjnego, może uratować podmioty zagrożone niewypłacalnością, zapewniając ochronę przed
egzekucją oraz zachowanie umów i biznesu, dając szansę na przetrwanie firmy. Kluczowe jest jednak podjęcie
działań szybko. Przewidując niewypłacalność należy jak najszybciej złoży wniosek o restrukturyzację. Taki
wniosek rozpoczyna procedurę restrukturyzacyjną. Wówczas, korzystając z mechanizmów ochronnych, można
skupić się na odbudowywaniu swojego biznesu. Takie działania mogą skutecznie umożliwić przezwyciężenie
trudności.
W ramach Prawa Restrukturyzacyjnego, możliwe jest przeprowadzenie następujących procedur
restrukturyzacyjnych: postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe,
postępowanie układowe, postępowanie sanacyjne. Każda z tych procedur restrukturyzacyjnych ma na celu
zawarcie układu z wierzycielami. Forma restrukturyzacji wynika z faktycznej aktualnej sytuacji dłużnika oraz
jego potrzeb. Zaś podjęcie decyzji, co do formy postępowania wymaga przeprowadzenia szczegółowej analizy
konkretnego przypadku.
Przy złożeniu wniosku o przeprowadzenie danej procedury postępowania restrukturyzacyjnego konieczne jest
złożenie planu restrukturyzacyjnego (lub wstępnego planu restrukturyzacyjnego). Następnie zaś porozumienie się
z wierzycielami w zakresie proponowanych i planowanych ustępstw. Wymogi, co do planu restrukturyzacyjnego
oraz dalsza procedura w tym stopień jej sformalizowania, koszty, czas trwania, udział nadzorcy sądowego,
zarządcy, sędziego komisarza czy wierzycieli, zapewnienie ochrony, zależne będą od obranej ścieżki
postępowania w ramach restrukturyzacji.
W ramach planu restrukturyzacyjnego istnieje szeroki wachlarz możliwości do zaproponowania wierzycielom.
Oczywiście wszystko zależy od konkretnego przypadku danej firmy, do której takie propozycje i możliwości
należy dostosować. Najważniejszym elementem będzie zwykle restrukturyzacja zadłużenia, która może polegać
na rozłożeniu spłat zobowiązań w czasie, ich obniżeniu lub ustaleniu karencji na ich spłatę. Istotnym elementem
może być możliwość uzyskania ochrony sądowej przed prowadzonymi przez wierzycieli egzekucjami. Najwięcej
instrumentów ochronnych podmiot uzyskuje przy zastosowaniu działań sanacyjnych. W ramach tego
postępowania, co do zasady, możliwe jest odstępowanie od niekorzystnych umów wzajemnych, czy wpływanie
na stosunki pracy w firmie.
Należy pamiętać, że procedury Prawa Restrukturyzacyjnego mogą dotyczyć także podmiotów, które już stały się
niewypłacalne, w rozumieniu przepisów Prawa upadłościowego. Należy przy tym podkreślić, że prowadzenie
procedury restrukturyzacyjnej w odniesieniu do takich podmiotów jest niezależne od obowiązku złożenia
wniosku o upadłość. Jednak, mając na względzie interes dłużników, przepisy dają w takiej sytuacji pierwszeństwo
procedurze restrukturyzacyjnej. Co do zasady bowiem, w przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości
i wniosku restrukturyzacyjnego, w pierwszej kolejności rozpoznaje się wniosek restrukturyzacyjny. Ponadto nie
można ogłosić upadłości przedsiębiorcy w okresie od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego do jego
zakończenia lub prawomocnego umorzenia.
Wpływ ograniczeń na funkcjonowanie gospodarki odczuwają wszyscy. Sytuacja jest dynamiczna. Jeżeli,
okaże się, że istnieje zagrożenie zaistnienia niewypłacalności firmy, konieczne jest jak najszybsze podjęcie
odpowiednich działań w celu jej ochrony – należy złożyć wniosek o otwarcie postępowania
restrukturyzacyjnego.
Wybranie odpowiedniej procedury w ramach postępowania restrukturyzacyjnego wynika z sytuacji konkretnej
firmy i jej dalszych oczekiwań. Dalsze działania, zmierzające w szczególności do sporządzenia planu
restrukturyzacyjnego, związane z wybraną ścieżką postępowania wymagać będą niewątpliwie doradztwa
prawnego. W związku z naszym wieloletnim doświadczeniem w zakresie postępowań restrukturyzacyjnych oraz
upadłościowych pozostajemy do dyspozycji, w razie jakichkolwiek dalszych pytań czy wątpliwości.
W CELU UZYSKANIA DALSZYCH INFORMACJI PROSIMY o KONTAKT
Dr hab. Konrad Marciniuk
Radca prawny, Partner
T: +48 22 447 43 00
K: +48 601 674 424
E: marciniuk@millercanfield.com
Karolina Niemirska-Fido
Radca prawny
T: +48 22 447 43 00
K: +48 607 772 370
E: niemirska@millercanfield.com
Zastrzeżenie: Niniejsza publikacja została przygotowana dla klientów i współpracowników kancelarii Miller Canfield na podstawie faktów i informacji
aktualnych w dacie jej wydania, które mogą ulec zmianie. Celem publikacji jest zwrócenie uwagi na wskazane w niej zmiany prawne i nie powinna stanowić
wyłącznej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji dotyczącej określonego kierunku działania. Informacje te nie mogą być traktowane jako porada
prawna ani nie zastępują szczegółowej opinii prawnej w konkretnej sprawie. w każdym przypadku należy skorzystać z usług doradców prawnych w celu
weryfikacji, czy odpowiednie przepisy prawa mają zastosowanie do określonej sytuacji.