Co do zasady pracodawca ponosi ryzyko
prowadzenia działalności gospodarczej. Nie wyłącza
to jednak możliwości dochodzenia od pracownika
odszkodowania w przypadku, gdy jego zawinione,
bezprawne działanie prowadzi do powstania szkody.
Pracownik, który wskutek niewykonania lub
nienależytego
wykonania
obowiązków
pracowniczych wyrządził pracodawcy szkodę,
ponosi odpowiedzialność materialną. Postawą
odpowiedzialności pracownika jest jego zawinione
zachowanie, które rozpatrywać należy w kontekście
winy umyślnej lub nieumyślnej. Wina nieumyślna
może polegać na rażącym niedbalstwie bądź
lekkomyślności, a jej istotą jest okoliczność, iż
pracownik nie ma bezpośredniego zamiaru
wyrządzenia szkody pracodawcy, jednakże dochodzi
do jej wyrządzenia z powodu zaniedbań
pracownika. Wina umyślna występuje natomiast,
gdy pracownik świadomie zmierza do wyrządzenia
szkody pracodawcy bądź przewidując możliwość jej
wyrządzenie godzi się na to. W zależności od
charakteru winy (zachowania umyślnego lub
nieumyślnego) różny jest zakres odpowiedzialności
pracownika wobec pracodawcy. W przypadku winy
nieumyślnej
odpowiedzialność
pracownika
ograniczona jest do wysokości wyrządzonej szkody,
jednak nie więcej niż wysokości trzymiesięcznego
wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w
dniu wyrządzenia szkody. Ponadto, pracownik
odpowiada za szkodę jedynie w granicach
rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i
tylko za normalne następstwa działania lub
zaniechania, z którego wynikła szkoda. Oznacza to,
że nie ponosi odpowiedzialności np. za utracony
zysk
pracodawcy,
który
jest
następstwem
wyrządzonej szkody. Inaczej sprawa wygląda w przypadku winy umyślnej pracownika. W takiej
sytuacji
pracownik
zobowiązany
jest
do
naprawienia szkody jej w pełnej wysokości. W
przeciwieństwie do szkody wyrządzonej z winy
nieumyślnej, oznacza to, że pracownik ponosi
odpowiedzialność także za utracone korzyści.
Ostatnią przesłanką, która musi być spełniona, aby
pracownik odpowiadał wobec pracodawcy, jest
związek przyczynowy pomiędzy działaniem lub
zaniechaniem pracownika a powstałą szkodą. Jeśli
brak jest takiego związku, wówczas z oczywistych
względów pracownik nie ponosi odpowiedzialności
za szkodę. Pracodawca, który chce dochodzić
swoich praw przed sądem musi pamiętać, że to na
nim ciąży obowiązek wykazania okoliczności
uzasadniających odpowiedzialność pracownika, tj.
bezprawności działania lub zaniechania, formy
zawinienia
(umyślności
bądź
nieumyślności),
wysokości powstałej szkody oraz jej związku
przyczynowego z zachowaniem pracownika.
Powyższe zasady mają zastosowanie także w
sytuacji wyrządzenia przez pracownika szkody
osobie trzeciej, z tą różnicą, że do naprawienia
szkody zobowiązany jest wyłącznie pracodawca,
któremu dopiero w dalszej kolejności przysługuje
roszczenie zwrotne w stosunku do pracownika.
MILLER, CANFIELD,
W. BABICKI, A. CHEŁCHOWSKI I WSPÓLNICY SP.K.
ul. Batorego 28-32
81-366 Gdynia
Tel. +48 58 782-0050
Fax +48 58 782-0060
gdynia@pl.millercanfield.com
ul. Nowogrodzka 11
00-513 Warszawa
Tel. +48 22 447-4300
Fax +48 22 447-4301
warszawa@pl.millercanfield.com
ul. Skarbowców 23a
53-125 Wrocław
Tel. +48 71 780-3100
Fax +48 71 780-3101
wroclaw@pl.millercanfield.com
Zastrzeżenie: Niniejsza publikacja została przygotowana dla klientów i współpracowników kancelarii Miller Canfield. Ma ona na celu jedynie
przedstawienie streszczenia niektórych wydarzeń prawnych z wybranych dziedzin prawa. Z tego powodu informacje zawarte w niniejszej publikacji nie
powinny stanowić podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji dotyczącej określonego kierunku działania. Informacje te nie mogą też być traktowane
jako porada prawna ani nie zastępują szczegółowej opinii prawnej w konkretnej sprawie. W każdym przypadku należy skorzystać z usług doradców
prawnych w celu weryfikacji, czy odpowiednie przepisy prawa mają zastosowanie do określonej sytuacji.