Publikacje

Z dniem 1 czerwca 2025 roku weszły w życie istotne zmiany w przepisach regulujących zatrudnianie cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których celem jest ograniczenie nadużyć na rynku pracy, usprawnienie procedur administracyjnych oraz pełna elektronizacja postępowań związanych z legalizacją zatrudnienia cudzoziemców.

Zgodnie z definicją legalną cudzoziemcem jest każda osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego. Należy jednak zaznaczyć, że przepisy ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie mają zastosowania wobec obywateli państw Unii Europejskiej (dalej jako „Ustawa”), Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. W odniesieniu do tych ostatnich zastosowanie ma umowa o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE.

Jedną z kluczowych zmian jest wprowadzenie obowiązku zawierania umów z cudzoziemcami w formie pisemnej. Wyjątkiem od tej zasady jest powierzenie cudzoziemcowi pracy polegającej na pełnieniu funkcji członka zarządu osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców KRS lub spółki kapitałowej w organizacji, reprezentanta spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej lub prokurenta. Dodatkowo, jeśli umowa z cudzoziemcem została sporządzona wyłącznie w języku obcym, pracodawca ma obowiązek zapewnienia tłumaczenia tejże umowy na język polski przez tłumacza przysięgłego, a następnie przechowywania tegoż dokumentu przez cały okres zatrudnienia, a także przez okres następnych dwóch lat po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym zakończyło się zatrudnienie. Nowe przepisy regulują także kwestię związaną z wysokością wynagrodzenia. Pracodawca powierzający pracę cudzoziemcowi jest zobowiązany do zapewnienia wynagrodzenia w wysokości nie niższej niż aktualnie obowiązujące minimalne wynagrodzenie za pracę lub minimalna stawka godzinowa, o których mowa w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu. Obowiązek ten dotyczy zarówno umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych.

Istotną zmianą wprowadzoną przez Ustawę jest wyłączenie możliwości legalnego wykonywania pracy przez cudzoziemców przebywających w Polsce na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego – w odniesieniu do obywateli państw wskazanych w odrębnych przepisach szczególnych.

Nadto, nowe przepisy nakładają na pracodawców zatrudniających cudzoziemców szereg dodatkowych obowiązków informacyjnych, m. in. do  informowania właściwych organów administracji publicznej o wszelkich zmianach organizacyjnych, takich jak zmiana siedziby, nazwy lub formy prawnej, czy informowania starosty, który dokonał wpisu oświadczenia o powierzeniu pracy, o podjęciu, niepodjęciu lub wcześniejszym zakończeniu pracy przez cudzoziemca. Wprowadzono także krótsze okresy obligujące podmioty powierzające pracę cudzoziemcom  do zawiadomienia wojewody, który wydał zezwolenie na pracę o niepodjęciu pracy, przerwaniu lub zakończeniu pracy przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę – 2 miesiące zamiast 3.

Zmiany uwzględniają także pełną elektronizację procedur związanych z legalizacją pracy cudzoziemców. Od 1 lipca 2025 roku – w przypadku oświadczeń o powierzeniu pracy oraz zezwoleń na pracę sezonową, a od 1 sierpnia 2025 roku – w przypadku zezwoleń na pracę, pracodawcy są zobowiązani do przekazywania kopii umów zawartych z cudzoziemcami w wersji polskojęzycznej do właściwych organów administracji publicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Ponadto, wszelkie czynności podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi związane z uzyskaniem zezwoleń na pracę, a także składaniem oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, powinny być podejmowane wyłącznie przez dedykowany system teleinformatyczny, dostępny pod poniższym adresem: https://www.praca.gov.pl/eurzad/strona-glowna.

Warto również zaznaczyć, że przepisy przewidują sankcje karne za ich nieprzestrzeganie – grzywny mogą wynosić od 3 000 zł do 50 000 zł za każde wykroczenie. Jednocześnie ustawodawca zrezygnował z obowiązku przeprowadzania tzw. testu rynku pracy, czyli procedury sprawdzającej dostępność kandydatów wśród zarejestrowanych bezrobotnych. Zamiast tego, starostowie będą mogli określać listy zawodów i rodzajów pracy, w których nie będą wydawane zezwolenia na pracę – np. w przypadku zwolnień grupowych.

Nowelizacja przepisów stanowi istotny krok w kierunku uporządkowania i unowocześnienia systemu zatrudniania cudzoziemców w Polsce, która jednocześnie ma przeciwdziałać zaniżaniu wynagrodzeń oraz zapewniać równe traktowanie cudzoziemców na rynku pracy. Pracodawcy powinni szczegółowo zapoznać się z nowymi obowiązkami wynikającymi z ustawy, aby nie tylko uniknąć ryzyka nałożenia dotkliwych sankcji finansowych, ale również zapewnić pełną zgodność prowadzonych działań z aktualnie obowiązującym porządkiem prawnym.