Sąd Najwyższy rozstrzygając zagadnienie prawne dotyczące możliwości przedłużenia użytkowania wieczystego po upływie okresu, na który zostało ono ustanowione, w sytuacji, gdy wieczysty użytkownik lub jego spadkobiercy zgłosili żądanie jego
przedłużenia w terminie, o którym mowa w art. 236 § 2 Kodeksu cywilnego (dalej jako „KC”) tj. w ciągu ostatnich pięciu lat przed upływem zastrzeżonego w umowie terminu użytkowania wieczystego, stwierdził, iż zawarcie umowy o przedłużenie użytkowania wieczystego może nastąpić także po upływie okresu, na jaki prawo to zostało ustanowione, jeżeli tylko żądanie przedłużeniaużytkowania wieczystego zostanie zgłoszone we wskazanym powyżej terminie.
Dotychczas Sąd Najwyższy nie wypowiadał się w tej kwestii. W doktrynie natomiast zarysowały się dwa odmienne stanowiska. Zgodnie z pierwszym poglądem, samo przedłużenie użytkowania wieczystego dla swojej skuteczności musiało nastąpić jeszcze przed upływem okresu, na który
zostało ustanowione, nawet wtedy, gdy użytkownik wieczysty przed wygaśnięciem tego prawa rzeczowego zażądał jego przedłużenia. Według drugiego – przeciwnego – stanowiska, jeśli użytkownik wieczysty mógł wnieść o przedłużenie użytkowania wieczystego w okresie ostatnich pięciu lat do jego wygaśnięcia (art. 236 § 2 KC), to nie było przeszkody, aby wystąpił ze skutecznym żądaniem o przedłużenie także w ostatnim dniu tego okresu. W takiej sytuacji, prawo użytkowania wieczystego nie wygasało.
W przedmiotowej uchwale SN uznał zasadność drugiego z powyżej przytoczonych stanowisk. Możliwość przedłużenia umowy użytkowania wieczystego, jak podkreślił Sąd Najwyższy, zależy od tego, czy żądanie wieczystego użytkownika odnośnie do przedłużenia czasu trwania tego prawa,
zakomunikowane zostało przed upływem czasu, na jaki prawo to zostało pierwotnie ustanowione. Nie ma zaś znaczenia dla przedłużenia użytkowania wieczystego, kiedy strony zawrą umowę w tym przedmiocie, (gdy są zgodne co do przedłużenia użytkowania wieczystego) bądź też kiedy uprawomocni się orzeczenie sądu zobowiązujące właściciela gruntu do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie przedłużenia tego prawa rzeczowego (w przypadku sporu). Jeśli użytkownik wieczysty w ogóle nie zażąda przedłużenia przedmiotowego prawa rzeczowego, prawo to oczywiście wygaśnie z upływem okresu, na który zostało ustanowione.
Omawiane rozstrzygnięcie SN ma duże znaczenie praktyczne, gdyż przedłużenia użytkowania wieczystego często domagają się następcy prawni użytkowników wieczystych. Samo zawarcie umowy o przedłużenie użytkowania wieczystego nierzadko wymaga pewnego okresu czasu od zgłoszenia żądania w tym zakresie (np. w związku z potrzebą uzyskania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po dotychczasowym użytkowniku wieczystym). Jak zauważył Sąd Najwyższy, przyjęcie odmiennego stanowiska pozwalałoby również właścicielowi nieruchomości na uchylenie się od zawarcia umowy o przedłużenie użytkowania wieczystego, chociażby przez zwlekanie z podejmowaniem działań niezbędnych do jej podpisania.
Uchwałę SN należy więc ocenić pozytywnie. Omówione stanowisko stanowi realizację celu ustawodawcy, którym jest ułatwienie użytkownikowi wieczystemu przedłużenia okresu trwania tego prawa. Wyraża ona także zapatrywanie większości doktryny, przez co daje poczucie spójności w zakresie interpretacji norm prawnych.